Άουγκσμπουργκ

(Augsburg). Πόλη (252.400 κάτ. το 2002) της Γερμανίας, στο ομόσπονδο κράτος της Βαυαρίας, πρωτεύουσα και κυριότερη πόλη της Σουηβίας. Χτισμένη στη συμβολή των ποταμών Βέρταχ και Λεχ, είναι σημαντικό κέντρο της μεταλλουργικής, υφαντουργικής και χημικής βιομηχανίας, καθώς επίσης και κατασκευαστικό κέντρο αυτοκινήτων και αεροπλάνων, ενώ είναι και συγκοινωνιακός κόμβος με μεγάλη κίνηση. Ιστορία. Την ίδρυσαν οι Ρωμαίοι το 15 π.Χ. με την ονομασία Augusta Vindelicum ή Vindelicorum και μετά τις βαρβαρικές επιδρομές ανήκε σε διάφορα γερμανικά δουκάτα έως τον 13o αι., οπότε αναγνωρίστηκε ως αυτοκρατορική πόλη. To Ά. βρίσκεται πάνω στην κυριότερη συγκοινωνιακή αρτηρία μεταξύ Ιταλίας και κεντρικής Ευρώπης και στους επόμενους αιώνες η ανάπτυξή του έφτασε έως το σημείο να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά και οικονομικά κέντρα της Ευρώπης. Υπήρξε, εκτός των άλλων, έδρα του τραπεζικού ιδρύματος των Φούγκερ, οι οποίοι το 1519 ίδρυσαν τη Φουγκεράι (που υπάρχει και σήμερα), ένα είδος εργατικής συνοικίας που θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα οικοδόμησης λαϊκών κατοικιών. Στην περίοδο της Μεταρρύθμισης, εξάλλου, στο Ά. διαδραματίστηκαν σημαντικότατα πολιτικά και θρησκευτικά γεγονότα. Επίσης, υπήρξε η γενέτειρα του Μπέρτολντ Μπρεχτ. Παρά τις καταστροφές που υπέστη στη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου πολέμου, το Ά. διατηρεί διάφορα μνημεία μεγάλου ενδιαφέροντος (κυρίως τη μητρόπολη που άρχισε να χτίζεται τον 10o-11o αι. και ολοκληρώθηκε τον 15o αι.) και τμήμα της αρχαίας πόλης. Δίαιτες του Ά. Τις συγκάλεσε το 1530 και το 1548 o Κάρολος Ε’ με σκοπό να βρεθεί λύση στα πολιτικά και θρησκευτικά προβλήματα που του είχε δημιουργήσει η Λουθηρανή Μεταρρύθμιση στην αυτοκρατορία, και ειδικά στη Γερμανία. Η πρώτη δίαιτα συνήλθε την επομένη της ειρήνης του Καμπρέ (1529) και, σύμφωνα πάντα με τις επιδιώξεις του Καρόλου E’, θα έπρεπε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη σύγκληση μιας γενικής ειρηνευτικής συνόδου. Ο Φίλιππος Μελάγχθων προετοίμασε ένα έγγραφο για λογαριασμό των προτεσταντών, που το είχαν εγκρίνει ο Λούθηρος, επτά Γερμανοί ηγεμόνες και δύο αυτοκρατορικές πόλεις και το οποίο αργότερα ονομάστηκε Ομολογία της Αυγούστας. Οι καθολικοί αντέταξαν ένα δικό τους υπόμνημα και μολονότι τα δύο έγγραφα είχαν συνταχτεί με μετριοπάθεια, δεν έγινε δυνατόν να επέλθει καμιά συμφωνία. Η δεύτερη δίαιτα είναι γνωστή και ως Interim του Ά. και συνήλθε έπειτα από τρία συμπτωματικά γεγονότα: α) την προσπάθεια για συμφωνία που έγινε το 1541 από τρεις καθολικούς και τρεις διαμαρτυρόμενους θεολόγους (μεταξύ των οποίων και ο Μελάγχθων) και η οποία απέτυχε επειδή δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν στο θέμα της «περί δικαιώσεως διδασκαλίας»· β) τη στρατιωτική νίκη του Καρόλου E’ στο Μίλμπεργκ (1547) κατά της προτεσταντικής συμμαχίας της Σμαλκάλδης· γ) την έναρξη των εργασιών της συνόδου του Τριδέντου (1545), από την οποία όλοι, και όχι μόνοι οι καθολικοί, περίμεναν πολλά. Για όλους αυτούς τους λόγους ο αυτοκράτορας νόμισε ότι θα μπορούσε να υπαγορεύσει στα δύο αντιμαχόμενα μέρη μια σειρά προσωρινών κανόνων (Interim)ωσότου τεθεί κάποια τάξη στο πολύπλοκο αυτό ζήτημα. Όμως, τόσο οι αρχικοί προσωρινοί κανόνες όσο και οι μετέπειτα (τους οποίους επεξεργάστηκε μια επιτροπή λουθηρανών και καθολικών) συνάντησαν τη γενική αντίδραση. Οι επανειλημμένες και μάταιες προσπάθειες του Καρόλου E’ κατέληξαν σε κάποιο αποτέλεσμα το 1555, όταν έγινε δυνατή η σύναψη της λεγόμενης συνθήκης ειρήνης της Αυγούστας. Η συνθήκη αυτή αναγνώριζε, μεταξύ άλλων, στους διάφορους Γερμανούς ηγεμόνες την ελευθερία να εκλέγουν και να ακολουθούν τη θρησκευτική πίστη της αρεσκείας τους (αναγνωρίζονταν όμως μόνο ο καθολικισμός και ο λουθηρανισμός), με την oποία οι υπήκοοί τους θα έπρεπε να συμμορφώνονται (cuius rego eius religio), ενώσε όσους διαφωνούσαν επιτρεπόταν να μεταναστεύσουν. Όσοι εκκλησιαστικοί αξιωματούχοι ακολουθούσαν τον λουθηρανισμό θα έχαναν το εκκλησιαστικό τους αξίωμα και τα πλεονεκτήματα που συνοδεύονταν από αυτό· στους διαμαρτυρομένους αναγνωριζόταν η ιδιοκτησία των αγαθών τα οποία είχαν στη κυριότητά τους από το 1552 και μετά. H ειρήνη του Ά. αποτέλεσε συμβιβασμό που αντί να ηρεμήσει τα πνεύματα προκάλεσε νέες προστριβές και έριδες και υπήρξε μία από τις αιτίες του Τριακονταετούς πολέμου. Συμμαχία του Ά. Πρόκειται για τη συμμαχία την οποία σύναψαν στο Ά. το 1686 ο Γερμανός αυτοκράτορας και οι βασιλείς της Ισπανίας, της Ολλανδίας, της Σουηδίας και άλλων μικρότερων εθνών. Ονομάστηκε Μεγάλη Συμμαχία το 1689, όταν συμπεριέλαβε και την Αγγλία, με την προσχώρηση του Γουλιέλμου Γ’ της Οράγκης. Η συμμαχία του Ά. (ή, αλλιώς, συμμαχία της Αυγούστας) είχε αμυντικό χαρακτήρα κατά τις διακηρύξεις της, αλλά στην πραγματικότητα στρεφόταν εναντίον της επιθετικής πολιτικής της Γαλλίας του Λουδοβίκου ΙΔ’. Μόλις ο βασιλιάς της Γαλλίας πήρε τις πρώτες πληροφορίες για τη συμμαχία, θέλησε να αρχίσει τον πόλεμο για να προλάβει τους συμμάχους, τον συγκράτησε όμως o υπουργός του, Λουβουά. Η σύγκρουση τελικά έγινε αναπόφευκτη το 1688, όταν για τη διαδοχή του εκλεκτοράτου της Κολονίας που έμεινε χωρίς ηγεμονία ο Λουδοβίκος ΙΔ’ και η συμμαχία πρότειναν δύο διαφορετικούς υποψήφιους, από τους οποίους όμως κανείς δεν κατέλαβε το αξίωμα. Όταν η υπόθεση παραπέμφθηκε στον πάπα, αυτός τάχθηκε με το μέρος του υποψηφίου της συμμαχίας. Τότε η Γαλλία δεν δέχτηκετην παπική απόφαση και άρχισε τον πόλεμο εισβάλλοντας στα γερμανικά κράτη. Οι πολεμικές επιχειρήσεις παρατάθηκαν μέχρι το 1696, οπότε συνάφθηκε η ειρήνη του Ρίσβιτς. Παρά τις λαμπρές νίκες των Γάλλων, oι οποίοι χρησιμοποίησαν μερικούς από τους μεγαλύτερους στρατάρχες τους, όπως τον Εξαμπούρ, τον Κατινά, τον Μπουφλέ και τον Νοαΐγ, ο συμβιβασμός που είχε γίνει στο Ρίσβιτς υπογράμμιζε το γεγονός ότι κανένας από τους ανταγωνιστές δεν είχε κατορθώσει να κάμψει ολοκληρωτικά τον αντίπαλό του. Ο επαχθής όμως αυτός πόλεμος στοίχισε στη γαλλική οικονομία μια μακρά περίοδο κρίσεων και ανέχειας. Η αρχαία πύλη Γιάκομπερ Τορ στο Άουγκσμπουργκ (φωτ. Sef). Το Άουγκσμπουργκ, ακμαία πόλη κατά τον Μεσαίωνα, κατέλαβε τον 15o και 16o αι. μια κορυφαία θέση στην ευρωπαϊκή οικονομική ζωή και σήμερα είναι σημαντικό βιομηχανικό κέντρο (φωτ. Sef).